Նևրոզ, նևրոզի նշաններ
Կոգնիտիվ հոգեթերապիայի «հայրերից» ամերիկացի հոգեբույժ Ահարոն Բեքը հետաքրքիր հայեցակարգ է մշակել։ Ըստ նրա նևրոտիկ մարդիկ ստեղծում են իրենց սեփական բարոյական կոդեքսը, որը հիմնված է նրանց անձնական վախերի և բարդույթների վրա։
Օրինակ, որոշ նևրոտիկներ կարող են իրենց ավելի հարմարավետ զգալ միայն այն դեպքում, երբ գիտեն, որ իրենց սիրում և հարգում են: Մյուս նևրոտիկները կարող են ձգտել դառնալ ուժեղ և անկախ, որպեսզի իրենց խոցելի չզգան որևէ մեկի հանդեպ:
Նևրոտիկներին բնորոշ են հետևյալ մտքերն ու արտահայտությունները
- Երջանիկ լինելու համար ես պետք է հաջողակ լինեմ իմ բոլոր գործերում։
- Երջանիկ զգալու համար ինձ պետք է սիրեն (ընդունեն, հիանան) ամեն ինչով և միշտ։
- Եթե ես սխալվում եմ, ուրեմն ես հիմար եմ։
- Եթե չհասա գագաթին, ապա ձախողվեցի։
- Որքան հրաշալի է լինել հայտնի, հարուստ և որքան սարսափելի է լինել սովորական, միջակ մարդ։
- Իմ արժեքը որպես մարդ որոշվում է նրանով, թե ինչ են մտածում այլ մարդիկ իմ մասին։
- Ես չեմ կարող ապրել առանց սիրո: Եթե ամուսինս (կինս, երեխաս, սիրեկանս, ղեկավարս) ինձ չի սիրում, ես ոչնչի համար պիտանի չեմ, ես ոչինչ եմ։
- Եթե ինչ-որ մեկը համաձայն չէ ինձ հետ, նշանակում է, որ նա ինձ չի սիրում։
ԱՅԴ ԻՍԿ ՊԱՏՃԱՌՈՎ…
- Ես պետք է լինեմ ամենաառատաձեռնը, նրբանկատը, վեհը, համարձակը, ինքնազոհն ու գեղեցիկը։
- Ես պետք է լինեմ կատարյալ սիրեկան, ընկեր, ծնող, ուսուցիչ, ուսանող, ամուսին:
- Ցանկացած դժվարության դեմ պետք է հեշտությամբ եւ լիակատար սառնասրտությամբ հակազդեմ։
- Ես միշտ պետք է կարողանամ արագ լուծում գտնել ցանկացած խնդրի համար։
- Ես երբեք չպետք է վատ զգամ կամ տանջվեմ, ես պետք է միշտ ուրախ և հանգիստ լինեմ:
- Ես պետք է ամեն ինչ իմանամ, հասկանամ ու կանխատեսեմ։
- Ես միշտ պետք է կառավարեմ ինձ ու կառավարեմ զգացմունքներս։
- Ես միշտ պետք է մեղավոր համարեմ ինձ, ես իրավունք չունեմ երբևէ որևէ մեկին վիրավորելու։
- Ես երբեք չպետք է հոգնածություն ու ցավ ապրեմ։
- Ես միշտ պետք է արդյունավետության գագաթնակետին լինեմ։
Քանի՞ պնդումների հետ եք համաձայն: Եթե վերոնշյալներից գոնե կեսը վերաբերում է Ձեզ, ապա մտածելու առիթ կա։